Via ictnieuws.nl werd ik een maand geleden geattendeerd op het nieuwe boek van Marc Prensky. Deze introductie sprak mij aan en daarop heb ik het boek aangeschaft. Inmiddels heb ik, tussen alle voorbereidingen en correctiewerk door, het boek uitgelezen. Marc heeft veel woorden nodig om zijn boodschap over te brengen. In het kort komt het erop neer dat volgens hem de huidige invulling van het onderwijs haar beste tijd heeft gehad.
Hij noemt dit ‘academic education’ dat tot de vorige eeuw voldeed, maar in deze 21e eeuw de leerlingen niet meer aanspreekt, uitdaagt en voorbereidt op hun werkbare leven. In zijn ‘pitch’ (edcast.com) geeft hij aan dat de omstandigheden waarin de jongeren nu leven het mogelijk (lees: noodzakelijk) maken dat we op een andere manier naar onderwijs en leren kijken.
Marc is kritisch over de inzet van ICT in het huidige onderwijs. Hij geeft aan dat dit meestal gericht is op een verbetering van een paar procentpunten van het bestaande (‘academic’) onderwijs. Volgens hem moet ICT ingezet worden als gereedschap voor de leerlingen om de wereld (of bescheidener: leefomgeving) te verbeteren. Dat moet het doel zijn van het onderwijs. Daarvoor zijn vier basis vaardigheden belangrijk:
- Effectief denken
- Effectief handelen
- Effectieve relaties onderhouden
- Effectief ‘accomplishment’ (Van Dale: prestatie / bekwaamheid / vervulling).
Het huidige onderwijs is teveel gericht op ‘achievement’. De vertaling is volgens Van Dale hetzelfde als van ‘accomplishment’, maar volgens Marc is ‘achievement’ meer persoonlijk en niet gericht op de omgeving /gemeenschap. Volgens hem staan we aan de vooravond van een paradigmashift:
Vanaf het moment waarop de leerlingen zich bezig houden met ‘echte’ problemen en projecten (betekenisvol, zinvol, ‘real live’ en ‘connected’), zullen leerlingen in de toekomst worden beoordeeld op hun bijdrage aan de verbetering van de wereld en zal de rol van de leraar veranderen in die van aanjager daarvan en begeleider daarbij.
Hij voorspelt dat de verandering er komt op basis van een quasi wiskundige formule: D x V x F > R.
- R = Resistance (weerstand tegen de verandering bij leraren, management en overheid)
- D = Dissatisfaction (onvrede)
- V = Vision: een (nieuwe en gedeelde) visie
- F = First steps, bijvoorbeeld moonshotsedu en dream.do
Omdat naar zijn zeggen D, V en F toenemen zal dit R overtreffen, waarmee het ‘tipping point’ wordt bereikt.
Toevallig (of misschien niet) las ik dit bericht dat de scholen in Finland de verschillende vakken binnen het curriculum zullen opheffen met ingang van 2020. Ook in de RSA animatie van Sir Ken Robinson vind je overeenkomsten met het verhaal van Marc Prensky. Signalen dat V en F inderdaad groter worden. In mijn werkomgeving ervaar ik dat D ook groeiende is. Met Marc Prensky ben ik optimistisch dat de omslag er gaat komen. Of ik in mijn laatste jaren als docent deze kanteling nog meemaak, betwijfel ik (als realist).
Jan Cees 