Gedenken

foto door mijn zusje Evelien

Dit is een dag van stil staan en stil zijn. Mijn vader brandde op 4 mei een kaarsje voor zijn broer en zus. Behalve de bloedband was er nog iets was deze drie met elkaar verbond: het verzet in WOII. Dit ‘draadje’ hebben we op onze familiedag, die ik in een vorige blog heb genoemd, als neven en nichten gevolgd. Dit bracht ons bij het monument bij het afwerpterrein Stegerveld.

Mijn oom (schuilnaam Buter) en vader (jonge Buter) maakten deel uit van de verzetsgroep Vroomshoop en waren beiden actief op het afwerpterrein. Hun zus Map was koerierster. Meer informatie is te vinden in het document Vroomshoop bevrijd. Mijn vader heeft nooit veel verteld over deze tijd. Ik ben maar één keer met hem bij het ‘hol’, waarin ze zich verscholen, geweest. Nu wij de oudste generatie zijn, is het niet meer mogelijk informatie uit de eerste hand te verkrijgen.

Gelukkig zijn er mensen die de geschiedenis tastbaar maken, bijvoorbeeld in de vorm van een monument, waardoor het mogelijk is erbij stil te staan. Daarnaast zijn er boeken waarin de verhalen zijn gestold, zoals ‘met onvergetelijke moed’ van G. Heijink. Ook is er nog het verhaal van één van de leden van deze verzetsgroep Evert Vaartjes opgenomen door rtv Oost.

Ik neem de traditie van mijn vader over en brand vanavond een kaarsje.

Wet van Ashby

Koninginnedag heb ik voornamelijk besteed met lezen: ‘Maak er wat van!‘ van Joep Schrijvers (met als subtitel ‘vindingrijk in lastige situaties’). Heerlijk in onze tuin in het zonnetje.

Joep begint met de definitie van een ‘lastige situatie’. Daarbij komt de wet van Ashby ter sprake. Deze was nieuw voor mij. Ashby’s law of requisite variety geeft mij wel een nieuw handvat om de wereld om mij heen beter te leren begrijpen. Ashby was een psychiater en pionier op het gebied van systeemleer. De wet stelt dat een systeem, om te kunnen voortbestaan, over evenveel (of meer) variatiemogelijkheden moet beschikken dan de variatie waarmee dat systeem te maken heeft. In mijn eigen woorden: je moet een (handelings)repertoire hebben dat past bij de complexiteit van je omgeving. Bij ‘je’ hoef je niet alleen een persoon te denken. Het kan ook een organisatie zijn.

Als je repertoire te beperkt is – of is geworden als gevolg van een verandering (lees vergroting van de variatie) van je omgeving – dan kom je terecht in een ‘lastige situatie’. Je komt op een kantelpunt en moet actie ondernemen. In principe zijn er dan twee dingen die je kunt doen: de zaak vereenvoudigen (de variatie die binnenkomt vanuit je omgeving verkleinen) of je eigen variatie (repertoire) vergroten. Het laatste betekent dat je moet leren.

Terwijl deze blog rijpte in mijn gedachten, las ik in de trein op weg naar mijn werk (met de combinatie van trein en vouwfiets kan ik tot op heden nog steeds alle variaties van gewenste verplaatsingen in Nederland aan) het volgende berichtje: hoe ga je om met mobieltje op school? De omgeving is veranderd en je herkent de lastige situatie waarin je terecht komt, omdat het huidige repertoire daar (nog) geen antwoord op heeft. Het artikel noemt ook één van de beide reacties: de zaak versimpelen door de variatie vanuit de omgeving te verkleinen = mobieltje verbieden. De andere oplossing wordt niet met name genoemd, maar is wel af te leiden uit ‘gebrek aan kennis’ = je kennis en daarmee je repertoire vergroten.

Ik denk dat de ondergang van Kodak een voorbeeld is van een bedrijf dat de wet van Ashby niet begrepen heeft.
Het is net jongleren: je vaardigheden bepalen hoeveel ballen je in de lucht kunt houden.

P.s. er was één uitzondering waarbij de combinatie trein en vouwfiets tekort schoot: ik moest vier dozen (folder)materiaal meenemen naar een klant. Ik heb toen eenmalig een huurauto toegevoegd aan mijn variatie 🙂